ฝุ่น PM 2.5 ยังคงเป็นปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันของผู้คนอย่างหนักในหลายพื้นที่ของประเทศไทยโดยเฉพาะด้านสุขภาพ และเพื่อให้รู้เท่าทันอันตรายของฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM 2.5 วันนี้ LG ขอพาทุกคนไปดูกันว่าค่ามาตรฐาน ฝุ่น PM 2.5 ต้องไม่เกินเท่าไหร่ ถึงปลอดภัยต่อสุขภาพ พร้อมแนะนำวิธีป้องกันเพื่อสุขอนามัยที่ดีทั้งของตนและสมาชิกในครอบครัว

ฝุ่น PM 2.5 เป็นฝุ่นที่มีอนุภาคเล็กมาก ๆ ถ้าถามว่าฝุ่น PM 2.5 มีขนาดกี่ไมครอน คำตอบคือ เล็กกว่า 2.5 ไมครอน หรือเปรียบเทียบได้กับขนาด 1 ใน 25 ของเส้นผ่านศูนย์กลางของเส้นผมมนุษย์ สามารถเข้าสู่ระบบทางเดินหายใจ ปอด และกระแสเลือดได้ง่าย มาถึงตรงนี้ยังมีบางคนที่ไม่รู้ว่าฝุ่น PM 2.5 เกิดจากอะไร ? ต้องบอกว่าสาเหตุที่ทำให้เกิดฝุ่นละอองขนาดเล็กลอยปะปนอยู่ในอากาศ เกิดจากหลากหลายปัจจัย ดังนี้
• ไฟป่า การเผาขยะ การเผาเพื่อทำการเกษตรในที่โล่ง เช่น การเผาไร่อ้อย เผาวัชพืชต่าง ๆ หรือเผาป่า
• ควันที่เกิดจากการทำอุตสาหกรรมต่าง ๆ และฝุ่นจากการก่อสร้าง
• การขนส่งและคมนาคม เช่น ควันจากท่อไอเสียของรถยนต์ การเผาไหม้ที่ไม่สมบูรณ์ของเครื่องยนต์
• การผลิตไฟฟ้า เช่น การเผาปิโตรเลียมและถ่านหิน
• กิจวัตรต่าง ๆ เช่น การสูบบุหรี่ การจุดธูปเทียน หรือเผากระดาษ

เมื่อต้องใช้ชีวิตท่ามกลางฝุ่น PM 2.5 เป็นเวลานานโดยไม่สวมหน้ากากอนามัยหรือป้องกันตัวไม่ถูกวิธี ทำให้มีฝุ่นละอองขนาดเล็กเข้าไปสะสมอยู่ในร่างกายเป็นเวลานาน ส่งผลกระทบต่อสุขภาพทั่วไประยะสั้นและระยะยาว เช่น
• ระบบทางเดินหายใจ เนื่องจากหลายคนอาจพลั้งเผลอหายใจเอาอากาศที่มีฝุ่น PM 2.5 ปะปนเข้าไป ทำให้รู้สึกแสบจมูก ไม่สบาย ไอและมีเสมหะได้ ส่วนผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคภูมิแพ้ หรือโรคเกี่ยวกับปอด จำต้องเพิ่มความระมัดระวังเป็นพิเศษ เพราะฝุ่นละอองขนาดเล็กอาจทำให้อาการกำเริบได้ง่าย
• ระบบผิวหนัง หลายคนอาจไม่รู้ว่า ฝุ่น PM 2.5 สามารถทำร้ายผิวหนังได้ เพราะฝุ่นละอองมีขนาดเล็กกว่าขนาดของรูขุมขน จึงสามารถซึมผ่านเข้าผิวหนัง ทำให้เกิดผื่นผิวหนังอักเสบ มีอาการแดงคัน ระคายเคืองผิว โดยเฉพาะคนที่มีปัญหาผิวแพ้ง่าย โรคภูมิแพ้ผิวหนัง จะมีผื่นกำเริบได้ง่าย นอกจากนี้ยังไปกระตุ้นการเกิดอนุมูลอิสระที่จะทำลายผิว ทำให้เกิดริ้วรอยและจุดด่างดำ
• กระทบต่อการเจริญเติบโตของร่างกายในเด็ก ทั้งส่งผลถึงทารกในครรภ์มารดาทำให้เจริญเติบโตช้าหรือคลอดก่อนกำหนดได้

สำหรับค่ามาตรฐานของค่าดัชนีคุณภาพอากาศ (AQI) ของฝุ่น PM 2.5 ค่าเฉลี่ย 24 ชั่วโมง ต้องไม่เกิน 50 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร หากเกินจากนี้ถือว่าเริ่มมีผลกระทบต่อสุขภาพ แต่คณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ (บอร์ดสิ่งแวดล้อม) ได้มีมติกำหนดมาตรฐานฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน หรือ PM 2.5 ใหม่ จากเดิมประเทศไทยใช้ค่าเฉลี่ย 24 ชั่วโมง กำหนดค่ามาตรฐานไม่เกิน 50 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร (มคก.ต่อ ลบ.ม.) ปรับเปลี่ยนใหม่ลงมาอยู่ที่ 37.5 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร มีผลบังคับใช้วันที่ 1 มิถุนายน 2566 และถ้าถามว่า ค่ามาตรฐาน ฝุ่น PM 2.5 ต้องไม่เกินเท่าไหร่ ? คำตอบคือ ต้องไม่เกิน 37.5 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร ถึงปลอดภัยต่อสุขภาพของประชาชนที่ใช้ชีวิตอยู่นอกบ้านนั่นเอง

(1) ปิดบ้านให้มิดชิด โดยเฉพาะบ้านที่มีผู้ป่วยพักอาศัยอยู่ เพื่อ ป้องกันฝุ่น PM 2.5 เล็ดลอดเข้ามา
(2) เมื่อจำเป็นต้องออกจากบ้านให้ตรวจเช็กค่าฝุ่น PM 2.5 ผ่านแอปพลิเคชัน หากค่าฝุ่นเกินมาตรฐานให้สวมหน้ากากสำหรับป้องกันฝุ่น และถ้าไม่มีความจำเป็นไม่ควรใช้เวลาอยู่ภายนอกบ้านนานเกินไป
(3) งดกิจกรรมกลางแจ้ง เช่น การออกกำลังกายกลางแจ้ง เนื่องจากการออกกำลังกายอาจเพิ่มอัตราการหายใจมากขึ้นกว่าปกติ ทำให้มลพิษเข้าสู่ระบบทางเดินหายใจได้มากขึ้น
(4) หมั่นดื่มน้ำสะอาด เพื่อเพิ่มออกซิเจนให้กับร่างกาย
(5) ใช้เครื่องฟอกอากาศ เนื่องจากภายในอาคารอาจไม่ปลอดภัยจาก PM 2.5 เสมอไป โดยเฉพาะอาคารที่มีผู้คนเดินเข้าออกจำนวนมาก
(6) เลือกทำความสะอาดเสื้อผ้าด้วยเครื่องซักผ้าอบผ้าในตัว เพราะช่วยลดโอกาสที่เสื้อผ้าสัมผัสฝุ่นละอองขนาดเล็กหลังซักผ้าเสร็จ
(7) เปิดใช้งานเครื่องปรับอากาศที่มีระบบฟอกอากาศในตัว และมีการแจ้งเตือนเมื่ออากาศในห้องมีค่า PM 2.5 สูงกว่าปกติ นอกจากได้รู้สึกเย็นสบาย อากาศภายในบ้านยังสะอาดสดชื่นกว่าเดิม
(8) การดูดฝุ่นบนพื้นบ้าน โซฟา หรือบนเตียงนอน ช่วยลดการสะสมของฝุ่นภายในบ้านได้มากทีเดียว